خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا / سرویس صفحات فرهنگی:
آیت الله «محمدعلی تسخیری» از مؤسسان مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام) بود که از بدو تأسیس در سال ۱۳۶۹ تا مرداد ۱۳۷۸ دبیرکلی این سازمان مهم و مبارک را بر عهده داشت و خدمات گسترده ای به پیروان اهل بیت(ع) در سراسر دنیا ارائه کرد
وی همچنین سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را تأسیس کرد و علاوه بر آن در قامت مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، معاون بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، نماینده مجلس خبرگان رهبری، دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و... اقدامات مؤثری در زمینه ترویج معارف دینی، وحدت جهان اسلام و خنثیسازی توطئه های دشمنان برای ایجاد تفرقه و درگیری بین ابناء امت اسلامی انجام داد.
آیت الله تسخیری که ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در نجف متولد شده بود روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در تهران دار فانی را وداع گفت. ششم مهرماه چهلم درگذشت آن عزیز است و خبرگزاری ابنا به مناسبت فرارسیدن این روز، سلسله گفتگوهایی با علماء و مسئولانی که همراه و همکار ایشان بودند، انجام داده است که بتدریج منتشر می گردد.
«محمدصادق امینی» رئیس گروه مطالعات و ترجمه در "مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی"، در یادداشتی که به مناسبت درگذشت آیتالله محمدعلی تسخیری در سایت خبرگزاری تقریب منتشر کرد، به فعالیت آن فقید در عرصه ترجمه پرداخته است:
** آیتالله تسخیری؛ جریانساز ترجمه و نشر بینالمللی معارف اسلامی **
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: محمدصادق امینی
◀️ مـهـر 1399
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
از ابعاد مختلف میتوان به مقام علمی فرهنگی آیتالله تسخیری نگریست و راه عملی و اجرایی از آن به دست آورد. راهبری آن عالم فرزانه در جریان ترجمه متون اسلامی به دیگر زبانها در دوره پس از انقلاب اسلامی به قدری قابل توجه است که از ایشان باید به عنوان منادی و راهبر این جریان علمی و فرهنگی در کشور و فضای بینالمللی یاد کرد.
این موضوع در اندیشه و عمل آیتالله تسخیری برجسته و مشهود بود. اصطلاح «حرکت ترجمه» از زبان پراحساس و انگیزه وی در جلسات اداری که توفیق تقریر و تحریر بیاناتشان را داشتم هرگز از خاطرم بیرون نمیرود. برای کسانی که در حوزه ترجمه و نشر بینالملل دستی و حضوری علمی و عملی داشتهاند، به خوبی روشن است که او فقط یک استراتژیست و نظریهپرداز فرهنگی در حوزه بینالملل نبود، بلکه روح عملگرایی ایشان سبب آن بود که در عرصه بینالملل، همانند یک کارشناس آگاه و مسلط با توجه به اقالیم مختلف فرهنگی در جهان وارد طرح نظریات شود و برای هر حوزهای پیشنهاد اجرایی ارائه کند.
او تنها با آسیبشناسی و طرح مشکلات پیش رو، از کنار مسائل و جریانهای فرهنگی در جهان خصوصاً جهان عرب به آسانی نمیگذشت، بلکه از امکانات و ابزارهای موجود و در دسترس برای هر نوع اقدام عملی بهره میجست و با توجه به روحیه حساس و مسئولیتپذیریاش، در رویارویی با مسائل و موضوعات، گاه از راه ارتباطات دوستانه و شخصیاش نیز برای پیشبرد امور بهره میجست.
صرف نظر از اینکه او برای پیشبرد امور، گاه خود به طور مستقیم وارد عمل میشد. با وجود مشغلههای زیاد اجراییاش، اگر قرار بود مقاله یا کتابی در یک فاصله زمانی مشخص به پایان برسد و به موقع عرضه شود، منتظر اقدام یک مؤسسه و یا سازمان عامل نمیماند، بلکه خود با قلم توانایش وارد عمل میشد.
* آغاز جریان ترجمه و نشر بین الملل اسلامی
جریان ترجمه و نشر بینالملل در دوره مسئولیت آیتالله تسخیری در سازمان تبلیغات اسلامی (معاونت بینالملل سابق) آغاز مبارک و پر ثمرهای بود که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت(ع) و مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی پی گرفته شد. در همان مدت کار در سازمان تبلیغات اسلامی، بیش از 400 عنوان کتاب اسلامی با مدیریت ایشان و با معاونت روحانی وارسته حجتالاسلام «محمدباقر انصاری محلاتی» که زبان عربی و انگلیسی را به خوبی میدانست به دیگر زبانها ترجمه و منتشر شد و به دست مخاطبان خارجی رسید.
اندیشه وحدت میان مذاهب اسلامی و معرفی تشیع ناب از همان ابتدای فعالیت در روحیه رفتار علمی و عملیاش پیدا بود که نمونهاش تألیف و انتشار کتاب «روایات مشترک» در برخی ابواب فقهی با همکاری عالمان اهل سنت بود و همچنین چاپ و انتشار کتاب «الحلال و الحرام فی الاسلام» نوشته «یوسف القرضاوی» و آثار دیگر که نمیتوان در این مجال محدود از آنها نام برد.
از همان ابتدای فعالیتها و راهبریهای مدبرانهاش، مترجمان خارجی و ایرانی زیادی در زبانهای مختلف بروز و ظهور پیدا کردند که بعدها یا در کشور خود در توسعه و بسط اندیشه اسلامی و انقلاب اسلامی جریانساز شدند و یا از داخل کشور به گسترش آن همت گماشتند.
* حمایت از طلاب دینی شبهقاره
او طلاب دینی حوزه شبه قاره را حامی بود تا اسلام و انقلاب در این منطقه در سطح وسیعی معرفی شود. حجتالاسلام «سید مقصود رضوی» عالم هندیتبار، که هدایت مترجمان هند و پاکستان را به عهده داشت با حمایت آیتالله تسخیری آغازگر خدمات ترجمه و نشر به زبان اردو بود. حمایت از معاودان عراقی (ایرانیان عراق) فارسی و انگلیسیدان از جمله مترجم توانا و پرکار «محمدجعفر خلیلی» که سردبیری مجله توحید عربی تحت اشراف آیتالله تسخیری را به عهده داشت، خود آغاز حرکتی بود که ترجمه و نشر عربی در نهادهای دیگر میدان فعالیت پیدا کند.
ایشان شخصیتهای علمی فرهنگی علاقهمند و توانمند خارجی زیادی را به ایران دعوت و یا از حضورشان در ایران اسلامی برای کار استقبال کرد. دکتر «تامر مصطفی سوری» مسلط به زبان فرانسه از جمله آنها بود.
«علی قلی قرائی» مترجم برجسته قرآن کریم از هندوستان به ایران آمد و با راهاندازی مجله توحید انگلیسی، نمونههای برجسته از ترجمه متون اسلامی به زبان انگلیسی را به جهان معرفی کرد. کسانی همچون پروفسور «وحید اختر» استاد فلسفه دانشگاه علیگر هند و همسر ایشان «مهلقا قرائی» در ترجمه آثار امام خمینی، شهید مطهری و... وارد کارزار ترجمه انگلیسی شدند. پروفسور «سراج الحق» از بنگلادش به ایران آمد و علیرغم اینکه فارسی نمیدانست، از زبان واسطه (انگلیسی) چندین کتاب را به زبان بنگالی ترجمه کرد.
* تربیت مترجمانی شایسته
بانوان آلمانیزبان که قبلاً مسلمان شده بودند و همسر ایرانی داشتند همچون «هلا(سمیه) کمالیان» و «مرعشی» با نظر و هدایت آن مرحوم به مترجمانی شایسته تبدیل شدند و خدمات فراوانی را انجام دادند.
در حوزه کشورهای ترک زبان، آقایان «مرتضی ترابی» و «مالک کایا» ترجمه مترجمان ترکیهای را سازماندهی میکردند. مترجمان و محققان ایرانی شایسته نیز همیشه مورد احترام و حمایت او بودند، نام بردن از یکایک ایشان مقدور نیست اما نمیتوان به نام رسول اسماعیلزاده دوزال اشاره نکرد که تحصیلات حوزوی و دانشگاهیاش و تسلطش به متون دینی به زبان ترکی آذربایجانی از او یک مترجم برجسته ساخته بود و ترجمههایش مقبول خوانندگان جمهوری آذربایجان قرار گرفت.
با تأسیس روزنامه تهران تایمز، مترجمان خارجی جذب این روزنامه شدند و عرصه خبر رسانی نیز مورد حمایت قرار گرفت که با وجود نهادها و خبرگزاریهای تخصصی، اقدام تازهای بود که انقلاب اسلامی را به جهان معرفی میکرد. هر نشریهای که به نوعی میتوانست صدای اسلام و انقلاب اسلامی در جهان باشد مورد حمایت وی بود.
اینها نمونههایی از آثار مدیریتی آیتالله تسخیری در زمینه ترجمه و نشر بود و برشمردن نمونههای دیگر، مجالی دیگر میطلبد. آری! این همه به دست نیامد مگر با هدایت کسی که در کار علمی و قلمی وقتی که فایده و اثرش را میدید، شرایط و زمینه را برای کار فراهم میکرد. او مشکلات معیشتی و کمبودهای مربوط به کار مترجمان را برطرف میکرد تا مجال فعالیت بیابند و قس علی هذا.
از گذشته و اوایل که فاصله میگیریم، باید به حضور فکری ایشان در این زمینه مشخص در سالهای اخیر، با شرکت در جلسات شورای سیاستگذاری مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی با وجود بیماری و ضعف جسمیشان اشاره کنیم که نشان میداد که آیتالله تسخیری هنوز هم دغدغه امور ترجمه و نشر بینالملل و عرضه مناسب و بایسته آثار مکتوب را در جهان دارد و نظریهها و روش فکریاش در این زمینه نیز حکایت از علاقه و تجربه طولانیاش در این عرصه داشت.
* ترجمه آثار شهید مطهری
او از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی نه فقط حامی مترجمان توانا و علاقهمند ایرانی و یا خارجی بود، بلکه خود هم دست به ترجمه آثار متفکران بزرگ اسلامی از جمله شهید «مطهری» میزد و بدین سبب بود که با ظرافتها و دقائق کار ترجمه به خوبی آگاه بود و این آگاهی و تسلط و توان بالایشان در ترجمه به زبان عربی از او یک کارشناس تمام عیار ساخته بود. کسی که نظریاتش از پشتوانه علمی و عملی توأمان برخوردار بود. او مرد قلم بود و سفر و حضرش نیز برای اعتلای علمی و فرهنگی کشور مایه خیر و برکت.
چه بسیار کسانی که به اقصی نقاط جهان سفر کردهاند، اما از سفرشان جز نقل خاطرات چیزی باقی نمانده است. حاصل سفرهای خارجی این عالم وارسته، مؤثر و جریانساز گشته، بر این اساس جریان ترجمه و نشر بینالملل در حوزه آثار دینی را، او راهبر و محرک بوده است و نقشش در این باره جاودان.
* توصیه به معرفی رهبر انقلاب در آثار مختلف
یادم میآید که بلافاصله پس از درگذشت امام خمینی(ره) و آغاز رهبری آیت الله العظمی خامنهای(مد ظله العالی)، به دوستان و نزدیکانش توصیه میکرد که در معرفی مقام علمی و فرهنگی رهبری جدید در جهان کوشا باشند و به این منظور نخستین آثار تألیفی و ترجمهای در این باره با پیگیریهای خاص ایشان انجام میگرفت.
روحش شاد و راهش پررهرو باد.
...............................
پایان پیام/ 101
* آرشیو سرمقاله های خبرگزاری ابنا:
ــ آیا شاهد یک "ترکیه جدید" خواهیم بود؟
ــ رایزنی شکننده در ژنو ؛ دست بالا مال کیست؟
ــ جمعه های خونین تکفیری؛ داعش اسلام را کجا آموخته است؟
ــ آقای درویش، بیایید به احساسات مردم احترام بگذاریم
ــ انفجار اطلاعات؛ غولهای صنعت فرهنگ؛ و دو نامه
ــ اقتصاد مقاومتی؛ در عرصه فرهنگ و تبلیغ بین الملل
ــ روز جهانی حضرت علی اصغر(ع) ؛ روز حمایت از کودکان قربانی خشونت و تروریسم
ــ نمونه ای موفق در تبلیغ بین المللی؛ ترکیب "حکمت، دانش و مخاطب شناسی"
ــ یادداشت های اربعینی /1/ و کاروان عشق در حرکت است...
ــ یادداشت های اربعینی /2/ به میزبانمان احترام بگذاریم
ــ یادداشت های اربعینی /3/ بیست و هشتم صفر؛ اربعین مکرر؛ و ایثار و مجاهدت عجیب شیعیان عراق
ــ دوران ترامپ؛ دکترین مونرو یا مک کارتیسم نوین؟
ــ هاشمی رفسنجانی؛ فدک؛ و ثبت جهانی "مظلومیت فاطمه زهرا(س)"
ــ گناه روحانیون جمهوری آذربایجان چیست؟
ــ این 10 روز سرنوشت ساز ...
ــ شهر خون، دوباره در آتش
ــ حمله آمریکا به سوریه؛ دوگانگی در برخورد و افشای فریب ترامپ
ــ صحنه های وحشتناک در حی الراشدین
ــ پاراچنار در "مبعث" هم رنگ خون گرفت
ــ رقابت اخلاقی در انتخابات؛ لازمه اعتلای جامعه
ــ "ترامپ" و "آل سعود" در حال ایجاد اتفاقات بسیار بدی در خاورمیانه هستند
ــ فروپاشی ائتلاف عربی، نخستین نتیجه رقص شمشیر در ریاض
ــ تهدیدهای ملیگرایی کاذب/ آیا حج ایرانیان باعث ثروتمند شدن عربستان می شود؟
ــ جنبههای تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی آزادسازی موصل
ــ ریاض؛ حرکت به سمت آتشافروزی
ــ تحلیل روانشناختی "فاجعه قتل آتنا اصلانی"
ــ مردی که در روزگار نامردان، جوانمردی کرد و ایمانش را به رخ کشید...
ــ روز دختر؛ روز مبارزه با جاهلیت مدرن
ــ رویش های اخلاقی و اهل بیتی در ورزش
ــ خبرنگار؛ عنصری متعهد، دلسوز و حرفه ای
ــ مسابقه فوتبال با جماعت "دانشمند کُش" و "داعش پناه" ؟!
ــ عامل جنایت "میرزا وَلَنگ"؛ طالبان، داعش یا هیچکدام؟/ خط "تکذیب" در پی چیست؟
ــ حفظ وحدت مسلمانان؛ بهترین واکنش در قبال غصب مسجدالاقصی
ــ اعجاز قرآن کریم و ثمره ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)
ــ در میانمار چه می گذرد؟
ــ به بهانه همه پرسی استقلال کردستان؛ استقلال طلبی از منظر حقوق خصوصی
ــ پنج درس مهم از مکتب عاشورا
ــ اشتباهات یک نطق ناموزون!
ــ هشدارها و توصیه ها به زائران اربعین
ــ زیبایی های شیعه در برابر زشتی های وهابیت
ــ عربستان سعودی؛ عامل بیثبات سازی منطقه
ــ هفته وحدت؛ همدلی و همکاری، ضرورت همیشگی
ــ هفته وحدت؛ دال مرکزی دیپلماسی اتحاد
ــ از "بالفور" تا "ترامپ"
ــ بازی "هیلی" با آبروی آمریکا
ــ از موشک های نجم الثاقب تا اسکادهای نقطه زن!
ــ تسویه حساب آل خلیفه با ملت بحرین
ــ نهم دی؛ روز بصیرت و میثاق با ولایت
ــ «آچمز» برجامی ترامپ
ــ پیشنهاد ایجاد مجمع گفتوگوی منطقهای خلیج فارس
ــ آقایان سلبریتی! کسی زیر کرسی لم نداده؛ هیچکس هم در خواب ناز نیست
ــ حق امام خمینی(ره) بر شیعیان جهان
ــ ارتباط انقلاب اسلامی ایران با فرهنگ مهدویت و ظهور منجی
ــ جايگاه رو به افزايش هند در جهان و بايسته های گسترش روابط با دهلی نو
ــ ایران در هجوم دمنتورها / پشت پرده "ناامیدسازی مردم"
ــ دیدگاه امام خمینی(ره) در باب علوم انسانی اسلامی
ــ احترام مردم نجیب ایران به شب شهادت امام هادی(ع) در تقارن با تحویل سال نو
ــ حمایت از کالای ایرانی؛ راهکاری برای توسعه ملی
ــ ندای حسین(ع) و زینب(س)؛ پیامی از قعر تاریخ برای جنایتکاران آل سعود
ــ درباره واتیکان شدن قـم!
ــ نقش انتظار و رسالت منتظران ظهور
ــ تأثیرات فرا لبنانی پیروزی حزب الله
ــ در اندوه روز خونبار ملت فلسطین
ــ خاطره ای شگفت از مرد ارشاد معنوی و اخلاقی
ــ جامع ترین دیوان شعردرباره امام حسن مجتبی(ع) و فرزندان شهیدش
ــ دلداده علامه!
ــ آیا ادعای ترامپ مبنی بر "تغییر رفتار ایران" درست است؟
ــ الحدیده؛ شکست پنج ارتش در برابر یک ملت
ــ منشور نسل جوان در سیره امام جعفر صادق علیه السلام
ــ پیام سفر ولایتی به مسکو
ــ تغییر بافت سرزمین های شیعی؛ از "قدس" تا "فوعه و کفریا"
ــ قدردان خبرنگاران و اصحاب رسانه متعهد، مردمی و انقلابی باشیم
ــ خبرنگاران و دنیای گرفتار در بحرانِ بیاخلاقی و بیمعنایی
ــ منحوس ترین شاهان، منفورترین سازمان؛ و وظیفه بزرگ اصحاب رسانه و روایت
ــ به ملت عراق اهانت کردید، آقای نخست وزیر!
ــ به چه جرمی کشته شدند؟!
ــ برای اطلاع سخنران تجمع فیضیه/ نگاهی اجمالی به دروس خارج جدید حوزه علمیه قم
ــ سخنی در تکریم حوزه و مرجعیّت و سکولاریسم ناپذیری اسلام و قرآن
ــ رزمندگان پابرهنه یمنی، در گِل گیر کردن سعودی، ذوق شیخ اماراتی!
ــ پیام اربعین چیست؟
ــ جمال خاشقجی، ورزشگاه آزادی و دروغگویان بالفطره!
ــ "وحدت" اساس است؛ تاکتیک نیست
ــ رهبر معظم انقلاب؛ شخصیتی تحول خواه و روشنفکر
ــ تن دادن سعودی به مذاکرات و اعتراف به شکست گزینه نظامی در یمن
ــ نهم دی؛ تقدس نظام جمهوری اسلامی و دفاع مردم از مرزهای عقیدتی
ــ مرید خمینی؛ مراد مستبصران اروپایی
ــ آیا سخنان رئیس جمهوری مصر درباره آزادی عقیده، به "دستورالعمل" تبدیل می شود؟
ــ چرا لهستان میزبان کنفرانس ضد ایرانی شده است؟
ــ ویژگی های منحصر بفرد انقلاب اسلامی ایران
ــ برای او که "مؤمن" به انقلاب بود!
ــ دستاوردهای بخش تجلی اراده ملی؛ از هم اندیشی تا همکاری
ــ اهداف سفر ناگهانی "بشار اسد" به ایران؛ و ایده راهبردی رهبر انقلاب
ــ عراق به "روحانی" خوش آمد گفت، در روز روشن!
ــ به مناسبت سال "رونق تولید" / راه اینجاست؛ تولید ملی واقعی
ــ سپاه ۸۰ میلیون نفری و غیظ استکبار جهانی
ــ واکاوی سیاستهای جدید عربستان در عصر «سلمان» و پسرش!
ــ اسرائيل شناسی امام خمينی(ره)
ــ ابعاد مختلف شخصیت امام خمینی(ره) از قلم شاگردش آیت الله جعفر سبحانی
ــ صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت
ــ تفاوت پاسخ های رهبر معظم انقلاب به دو رئیس جمهوری آمریکا
ــ اشتباهات اخوان المسلمین و خطاهای محمد مرسی چه بود؟
ــ بشریت؛ مدیون نهضت علمی امام صادق علیه السلام
ــ محیط زیست از منظر امام رضا علیه السلام
ــ عکسی، اندوهی... و تسلّایی...
ــ خـبرنگاری؛ رسالتی الهی
ــ دلیل خودداری «شیخ زاکزاکی» از ماندن در هند چه بود/ او منافع چه کسی را به خطر انداخته است؟
ــ علی(ع) ؛ مردی همواره در آغوش خطر، بدون لغزش و ضعف
ــ مبـاهله ؛ از غریب ترین اعیاد شیعه
ــ در سوگ رهپوی راه یافته، یحیی بونو
ــ صبح عاشورا؛ صبح رستاخیز عظیم
ــ امام سجاد(ع) ؛ فرماندهی در لباس اسارت
ــ درباره استادی که از دستمان رفت/ «سید جعفر مرتضی» سخت علاقمند به انقلاب بود
ــ ۱۳ آبان، فتنه های منطقه، و اثبات حقانیت دانشجویان پیرو خط امام(ره)
ــ انتـقام متفاوت دانشجویان ایرانی از اغتشاشگران عراق!
ــ نهم دی؛ اوج ایمان و بصیرت دینی وحرکتی متکی بر اراده الهی
ــ مهمترین پیامد شهادت سرداران اسلام «سلیمانی» و «مهندس» چیست؟
ــ سـلام، جـانِ برادر...
ــ چرا "انقلابیگری" خط قرمز سردار شهید سلیمانی بود؟
ــ به یاد یک مسلمان ایتالیایی صمیمی
ــ انقلاب اسلامی ایران؛ درسها و عبرتها
ــ عدالت بـرای همه
ــ «شیخ الاسلام» ؛ نماد اخلاق در دیپلماسی
ــ همه ما يک قاسم سليمانیِ درون داريم
ــ برخی جنبههای مثبت تجربه تلخ کرونا
ــ ویروس کرونا و فرهنگ فضای مجازی در ایران
ــ روز جمهوری اسلامی؛ فرصتی مناسب برای آشنایی نسل جدید با تاریخ انقلاب اسلامی
ــ در این روزهای کرونایی مراقب "برکت های جامعه" باشیم
ــ «شیخ الاسلام» ؛ مردی سیاسی در خط مقدم مقاومت
ــ «آیت الله امینی» ؛ مرد علم و عمل
ــ معلم، نماد مکتب انسانیت و کارگر، پیش قراول جهش تولید
ــ الحشد الشعبی و شش سال جهاد
ــ سه مرحله اعتقادی، اخلاقی و عملی عفاف
ــ هدف صهیونیست ها از جنگ نمایشی در مرز لبنان چیست؟
ــ همدلی؛ رمز موفقیت استان قـم در مسیر مقابله با كرونا
ــ تعظیم قرآن و تکریم اهلبیت(ع) در روز "مباهَلَه"
ــ کـرونـا و محـرم
ــ ستیز حق و باطل، به زمان و مکان محدود نیست
ــ اهل هیأت و روضه بار دیگر سربلندمان کردند...
ــ اهانت به قرآن، توهين به همه انبياء است
ــ روضه فارسی، با لهجه انگلیسی!
ــ از صومعه تا دیر، از کلیسا تا مسجد
ــ آیت الله تسخیری؛ جریانساز ترجمه و نشر بینالمللی معارف اسلامی
ــ آیت اللهِ مؤسس؛ او که خستگی را خسته کرد